Birinci Aşama
Kalıp parlatma işlemlerinde temiz ve parlak bir yüzey elde edebilmek için, öncelikle parlatmaya uygun bir çelik seçilmelidir.
Özellikle yüksek parlaklık istenilen kalıpların yapımında, karbon, krom oranı yüksek, tokluğu iyi olan ve portakallanma yapmayacak malzemeler seçilmelidir.
Özellikle şeffaf ve siyah plastik parça üretilecek ise, çelik önceden belirlenmelidir
Parlatmaya en uygun çeliklerden bazı örnekler verelim:
- 2738 (impax)
- 2083 (stawax)
- 2767
- 2764
- 2311
- 2312
İkinci Aşama
Kalıp parlatma işleminde ısıl işlem çok önemlidir. Parlatma uygulanacak çelikler, mutlaka vakum sertleşme fırınlarında veya gaz nitrasyon fırınlarında sertleştirilmelidir ya da ön sulaması yapılmış çelikler tercih edilmelidir.
Çelik sonradan sertleştirilecekse ideal olan metot, kalıbın tesviye işlemlerinin, ısıl işlemden önce yapılmasıdır.
Çelikler ısıl işlemden önce 600 kum seviyesine kadar tesviye edilip, ısıl işleme o şekilde sevk edilmelidir finish parlatma ise, ısıl işlemden sonra yapılması daha uygundur.
Isıl işlemden gelen çeliklerde, yüzey kararması, kabuklanma ve portakallanmalar meydana gelebilir.
Bu çelikleri tekrar 600 ve 800 kum zımparalarla tesviye ederek, yüzeyi polisaj yapılacak hale getirmemiz gerekmektedir. Çünkü çelikler ne kadar sert olursa, parlaklık o kadar net ve güzel olur.
Üçüncü Aşama
Kalıbın işleme tekniği ve yüzey kalitesi çok önemlidir. Parlatma işlemi uygulanacak olan kalıplar imal edilirken, parlatılacak yüzeylerin temiz işlenmesi tavsiye edilir.
Kalıbın yüzeyinin nasıl işlendiği ile parlatma birbiri doğrudan alakalıdır.
Freze, Torna, CNC ve tel erozyon gibi yüksek hızdaki işleme merkezlerinde işlenen çeliklerde çok iyi kesen takımlarla çalışıp, mümkün olduğunca temiz bir yüzey elde edilmelidir. Kırık ve kalitesiz takımlarla işlenen çeliklerde hat ve kademeler oluşmaktadır, CNC tezgâhlarındaki yarım saatlik bir iş kaybının bıraktığı hatayı, polisaj bölümünde 3 günlük bir işçilik ile ancak düzeltilebilmektedir.
Bu nedenle makine ve tezgâhlarda çok temiz bir işçilik yapılmasını tavsiye ederiz.
Elektro erozyon ile işlenecek kalıplarda ise, elektrotun temiz olması ve son finishi mümkün olan en ince kumda ve amperde işlenmesi faydalı olur. Çok gözlü ve küçük hacimli kalıplarda, mümkün ise grafit elektrot kullanılmalıdır. Gerek parlatma işlem zamanının uzamaması, gerekse ölçü tamlığı için bu çok önemlidir.
Bakır elektrotlar ile işlenen çeliklerde erozyon arkı oluşmaktadır, grafit elektrot ile işlenen çeliklerde erozyon arkı kesinlikle olmaz.
Dördüncü Aşama
Parlatma yapılacak yerin temizliği çok önemlidir. Parlatma yapılan yerde talaşlı imalat, toz, pislik ve hava kompresörleri ile işlem yapılmamalıdır.
Havada uçuşan tozlar ve talaşlar polisaj kalitemize ciddi oranda zarar verir Parlatma takımları ayrı kutularda saklanmalıdır.
Parlatma işlemi aşırı sabır gerektirdiğinden dolayı çok zor ve sıkıcı bir işlemdir. Bundan dolayı parlatma yapan personelin rahat bir ortamda çalışmasını sağlamamız gerekir.
Parlatma işlemi sırasında kalıbın rahatça çevrilebileceği aparatlar kullanılmalıdır. Özellikle büyük kalıplarda, kalıbı çalışan kişiye göre pozisyonlandırmak gerekir. Kalıp uygun bir aparatla istenilen yöne doğru çevrilemezse, çalışan kişi kalıba göre pozisyon almak zorunda kalır. Buda çalışanı yorar, hem istenmeyen iş kazalarına sebebiyet verir, hem de yüzey kalitesine olumsuz etki eder.
Beşinci Aşama
Kalıp parlatılırken en uygun makine ve el aletleri seçilmelidir.
İyi bir kalıp parlatma işlemi için, eğeleme makinası, düz döner alet, sağ-sol cihazı ve 120 derece açılı döner alet gerekmektedir.
Gerekli olan makine ve el aletleri parlatılacak kalıpların hacmine ve zorluk derecelerine göre seçilmelidir.
Ve Son Aşama
Parlatma işlemine uygun malzemeler seçmemiz gerekmektedir.
Şunu unutmamamız gerekir:
Yapılan araştırmalara göre bir kalıbın parlatılmasında kullanılan malzeme bedeli, toplam parlatma maliyetinin %20 sini geçmez. Yani maliyetin büyük bir bölümü işçiliktir. Bundan dolayı mümkün oldukça kaliteli malzeme kullanmalıyız.
Harcıâlem ürünleri kullanıp tesviye ve polisaj zamanını gereksiz yere uzatmadan kısa yoldan neticeye gitmemiz gerekmektedir.
Ülkemizde genellikle yapılan tüm işler, ya çok acildir, ya da kalıbın baskı zamanı kalmamıştır.
Bu türlü acil işler den dolayı, bizler hep hızlı ve kaliteli polisaj yapmak zorunda kalırız.
Elimizin altında kaliteli makine ve takımlar olursa, bu türlü acil işlerde sonuca daha hızlı ulaşabiliriz.
Kalıp parlatmada kullanılan eğeleme makinesi çeşitleri için lütfen burayı tıklayınız.
Benzer gönderiler
